Hoe veilig is een waardetransportkoffer?

Begin jaren ’80 waren er in Nederland veel aanvallen op waardetransport (CIT), veelal met zware automatische wapens. Deze aanvallen hadden natuurlijk niet alleen een effect op de waardetransporteur, maar ze hadden ook een enorme maatschappelijke impact. Op verzoek van de Nederlandse overheid en de waardetransportbranche, heeft Mactwin destijds de eerste waardetransportkoffer uitgevonden. Het product kreeg de bijnaam ‘Plofkoffer’ van de bevolking, maar in ingevoerde kringen werd deze bekend als de eerste generatie MactwinBox. Het product is in de loop der jaren natuurlijk met zijn tijd meegegaan, maar de kern blijft hetzelfde: onomkeerbare waardeverminking. Na enige tijd kwamen er nog andere fabricaten op de markt, gebaseerd op het principe van Mactwin (waardeverminking), maar ieder met zijn eigen specifieke werkwijze. Maar als de waarde wordt verminkt, is dat dan wel veilig voor de medewerkers van de waardetransporteur? In dit artikel leggen we het uit.

Arbo

Veiligheid van het werken met een waardetransportkoffer heeft meerdere facetten. Ten eerste is er het Arbo-aspect. Hoe zwaar is een volle koffer? Want al lijkt 15kg misschien niet veel als je hem zo vastpakt: daar denkt u na een dag met 60 locaties waarschijnlijk heel anders over. Naast gewicht is ook de ergonomie van het ontwerp een factor die meespeelt. Als een koffer te hoog is, wordt het tillen door kleinere medewerkers misschien problematisch, omdat ze met opgetrokken schouders moeten lopen. Er zijn trolleykoffers met wieltjes die de noodzaak van tillen verminderen en er zijn zelfs trolleysystemen die met enig gemak een trapje opgesleept kunnen worden. Aandachtspunt hier is dat wieltjes snel aan slijtage onderhevig kunnen zijn, zeker bij intensief gebruik zoals in waardetransport.

Risico’s van waardeverminking voor CIT medewerker

Naast gewicht en afmeting van de koffer moet gelet worden op de gevolgen van een activatie voor de CIT medewerker. Wordt er inkt met hoge druk in de koffer gespoten? Heeft de koffer een rookpatroon (crime scene marker) aan boord? Wat zijn de gevaarlijke stoffen van die vloeistoffen of rook? Kan de medewerker (bij verkeerd handelen) in aanraking komen met deze stoffen? En zo ja: wat zijn dan de gezondheidsrisico’s?

In dit verband is het belangrijk om de volgende vragen te stellen:

• Wanneer (bij activatie en salvage) komen welke stoffen of dampen vrij?
• Bij inkt: Hoe wordt de verminkingsstof verspreid in de koffer? Bekend is dat veel oplossingen de inkt onder hoge druk verspreiden over de bankbiljetten. Slechts enkele oplossingen doen dit onder lage druk. Het spreekt voor zich dat het health & safety risico van lagedruksystemen kleiner is dan van hogedruksystemen.
• In geval van High Energy systemen: wordt de koffer na een activatie niet gevaarlijk heet aan de buitenzijde?
• Welke veiligheidsvoorzieningen bevat het product om verkeerd gebruik – en daarmee het ongewenst vrijkomen van de verminkingsstof – te voorkomen?

Beoordeel het veiligheidsblad (MSDS)

Verder is het belangrijk om de MSDS (Material Safety Data Sheet) kritisch te beoordelen. Deze hoort beschikbaar te zijn bij iedere oplossing en geeft informatie over de in de verminkingsmodule aanwezige (gevaarlijke) stoffen en de wijze van handelen na een activatie.

Safety by Design

Het allerbelangrijkste tijdens het waardetransport, is dat de medewerkers veilig zijn. Zij mogen nooit ten prooi vallen aan geweld van een crimineel. Om hiervoor te zorgen, moeten we de medewerker uit de beïnvloedingssfeer halen. Eenmaal onderweg mag de medewerker geen mogelijkheid hebben om de koffer te openen of activatie tegen te gaan. Niet omdat hij niet te vertrouwen is, maar zodat dit niet tegen hem gebruikt kan worden en hij geen doelwit wordt voor de crimineel. Hij heeft immers geen mogelijkheid om de crimineel te helpen het geld te bemachtigen. Het enige dat hij kan doen en hoeft te doen in geval van een overval, is direct de koffer afgeven. Hij hoeft de koffer niet met gevaar voor lijf en leden te beschermen. Dat zou immers alleen maar een escalatie van geweld tot gevolg hebben.